natijasida Sirdaryo tumanidagi fermer xo‘jaliklarida qayta ishlash korxonalarini tashkil etish ishlari oqsamoqda

Fermerlar manfaatini himoyalash, ular­ning erkin faoliyat yuritishi uchun qulay muhit yaratish, fermer xo‘jaliklariga zamonaviy texnologiyalarni jalb etish kabi masalalar O‘zLiDePning ustuvor vazifala­ridan biridir. Ular buni o‘z Saylovoldi dasturlarida aniq va ravshan belgilab qo‘ygan.

Bugungi kunda qishloq xo‘jalik mahsulotini qayta ishlashni yo‘lga qo‘yish agrar iqtisodiyotda muhim o‘rin tutadi. Bu vazifa ijrosi agrar sohaning yetakchi tarmog‘i — fermer xo‘­jaliklarini yanada ri­vojlantirishga xizmat qi­ladi.

Shuni ta’kidlash kerakki, fermerlarga zamonaviy texnika va texnologiyalar bilan tanishish, xarid qilish va ishga tushirish borasida davlatimiz va hukumatimiz tomonidan barcha imkoniyatlar yaratib berilgan. Xususan, har yili o‘tkaziladigan «Uzbe­kistan Agrominitech Expo» xalqaro ixtisoslashtirilgan ko‘rgazma-savdosi bunga yaqqol misoldir. Ushbu ko‘rgazmada ishtirok etgan fermerlar o‘zlariga zarur texnologiyani kredit va lizing mablag‘i hisobiga sotib olib, qishloqqa sanoatni olib kirayapti.

Ammo bu masalaga Sirdaryo tumanidagi fermer xo‘jaliklari faoliyati misolida qaraydigan bo‘lsak, O‘zLiDeP deputatlik guruhi tomonidan biron-bir amaliy ish qi­linganiga misol topish qiyin. Tuman sta­tistika bo‘limi bergan ma’lumotlarga qa­ragan­da, hozir 760 ta fermer xo‘jaligi faoliyat yuritmoqda. Paxta va g‘alla (500 ta), chorvachilik (69 ta), bog‘dorchilik (87 ta), uzumchilik (52 ta), baliqchilik (36) va boshqa fermer xo‘jaliklari yetkazib berayotgan mahsulot ma­halliy iste’mol bozorini to‘ldirayap­ti, aholi ehti­yojini qon­dirishga katta hissa qo‘shayapti.

Shu o‘rinda aytish joizki, agrar sohadagi islo­hotlar fermerlardan faqat g‘al­la yoki paxta yetishtirishni emas, balki o‘zi yetishtirgan mahsulotni o‘zi qayta ishlashni ham yo‘lga qo‘yishni talab etmoqda. Buni to‘g‘ri anglagan va tushunib yetgan fermerlar qayta ishlashni yo‘lga qo‘­yishi mumkin. Masalan, tumandagi bog‘dorchilikka ixtisoslashgan «Sirdaryo sohibkori» fermer xo‘jaligi rahbari To‘lqin Hoshimovning (siyosiy partiyaga a’zo emas) aytishicha, 2011 yilning oxi­rida 12 million so‘m kredit mablag‘iga Janubiy Koreyada ishlab chiqarilgan mevani quritish uskunasini o‘rnatdi. Unda bir payt­ning o‘zida 450 kg.gacha bo‘lgan mahsulot qu­ritilishi mumkin. Fermerning ta’kid­lashicha, bu texnologiyani olishda tuman hokimligi yaqindan yordam bergan. Ammo birorta siyo­siy partiya yoki deputatning bunda amaliy ishtiroki yo‘q.

To‘g‘ri, tumanda qishloq xo‘­jalik mahsulotlarini qay­ta ishlaydigan 3-4 ta MChJ shaklidagi xususiy firmalar bor. Lekin fermer xo‘­jaliklariga kel­ganda esa ahvol boshqacha. Qayta ishlash korxonalari «Sirdaryo sohibkori»dan boshqa birorta fermer xo‘jaligida tashkil etilmagan. Vaholanki, qayta ishlashni yo‘lga qo‘yaman, desa, imkoniyatlar yetarli.

O‘zLiDeP Saylovoldi das­turida «Partiya faoliyatining ustuvor yo‘nalishlaridan yana biri fermer xo‘­jaliklarini rivojlantirish, ular uchun zarur infratuzilmani shakllantirishga ko‘maklashishdan iborat», degan vazifa qo‘yilgan. Ammo tumanda liberal­lardan 11 nafar deputat borligiga qaramay, depu­tatlik guruhi tomonidan bu borada birorta amaliy ish qilinmagan. Fermer xo‘jaliklarida qayta ishlash korxonalarini tashkil etish masalasi bo‘yi­cha tuman Kengashi sessiyalariga taklif kiritilmagan.

Demak, O‘zLiDePning Say­lovoldi dasturidagi bu va’­da Sirdaryo tumanida bajarilmayapti. Tuman hokimi, xalq deputatlari tuman Kengashi raisi, MTDP a’zosi Bahodir Suvonov O‘zLiDeP deputatlik guruhiga talabchanlikni oshi­rishi kerakka o‘x­shaydi. Ana shunda libe­rallar fermerlarni astoydil qo‘llab-quvvatla­gan, tumanning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga munosib hissa qo‘shgan bo‘­lardi.

Murod QOSIM,

O‘zXDP faoli.